Rus dili dünýä dilleriniň esasy onlugynda
Rus dili rus milletiniň ýeke-täk dilidir, şol bir wagtyň özünde häzirki zaman dünýäsinde halkara aragatnaşygynyň dilidir. Rus dili halkara derejesinde barha möhüm bolup başlady. Halkara kongresleriň we konferensiýalaryň diline öwrüldi we iň möhüm halkara şertnamalary bu dilde ýazylýar. Beýleki dillere täsiri barha artýar. Rus dili dünýä dilleriniň biri bolupdy we häzirem dowam edýär. ÝUNESKO-nyň maglumatlaryna görä, beýleki çeşmelere görä dünýäde 2796 dil bar; dialektleri goşmak bilen 2500-den 7000-e çenli. Rus dili gürleýänleriň umumy sany boýunça dünýä onlugynyň hataryna girýär, ýöne bu ýeri takyk kesgitlemek gaty kyndyr.
Rus dilini ene dili hasaplaýanlaryň sany 200 milliondan geçýär, olaryň 130 milliony Russiýada ýaşaýar. Rus dilinde gowy gürleýän we gündelik aragatnaşykda birinji ýa-da ikinji dil hökmünde ulanýanlaryň sany 300-350 million diýlip çaklanylýar. Umuman alanyňda, dünýäde ýarym milliarddan gowrak adam rus dilinde belli bir derejede gürleýär we bu görkezijä görä ruslar hytaý we iňlislerden soň dünýäde üçünji ýerde durýar. Bu sorag häzirki wagtda rus diliniň dünýädäki täsiri soňky onýyllyklarda azalýarmy ýa-da ýokmy, jedelli bolup galýar. Bir tarapdan, SSSR-iň dargamagyndan ozal rus dili milletara aragatnaşygyň umumy ykrar edilen dili bolup hyzmat eden post-sowet giňişligindäki dil ýagdaýy, ähli rus halklary üçin umumy gymmatlyklary gaty ussatlyk bilen höweslendirýärdi.
Güljemal ATABERDIÝEWA,
Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen
milli dünýä dilleri institutynyň Rus dili we
edebiýaty fakultetiniň 5-nji ýyl talyby.
