Ýatlamalary uzak wagtlap ýatda saklamakda diliň ähmiýeti
Alymlaryň geçiren barlaglaryna görä ýatlamalar iki dilli ýa-da köp dilli aňda başgaça saklanýar we ýatlanýar.
Dillere bagly ýat teoriýasy, asyl wakanyň şol bir dilde ýatlanylsa, ýatlamalara has aňsat girip boljakdygyny görkezýär.
Bu akademiýada-da duş gelýär. Mysal üçin, ispan-iňlis dillerinde ispan dilinde öwrenen zatlary barada iňlis dilinde synag edilse, öwreniş dili synagyň diline gabat gelýäninden has erbet netije berer.
Biraz wagtdan ulanmadyk diliňizi ulanmak, hatda ýatdan çykardyňyz öýdýän ýatlamalaryň köp bolmagyna sebäp bolup biler.
Başga dil öwrenmek beýniňiziň ýaşyna has gowy kömek edip biler.
Dürli dillerde gürlemek beýniniň köp energiýa sarp etmegini talap edýär, bu bolsa uzak wagtyň dowamynda ony bilimiň peselmeginden gorap biler.
Gözlegler, birden köp dili bilýän uly ýaşlylaryň has gowy ýatlamalarynyň bardygyny görkezdi we ilatyň gözlegleri köp dilli ýurtlarda Alsgeýmer keseliniň azdygyny görkezdi.
Beýleki bir barlagda birden köp dili bilmek, Alsgeýmeriň we demansyň beýleki görnüşlerini ortaça dört-alty ýyl yza süýşürip biljekdigi ýüze çykaryldy. Gowy habar, bir dili bilenden soň, aň-bilim artykmaçlyklaryny almak üçin ony yzygiderli ulanmagyň zerurlygy hem ýok.
Merdan BABAÝEW,
Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli
dünýä dilleri institutynyñ Iñlis dili we
edebiýaty fakultetiniñ 3-nji ýyl talyby.
