Yzygiderli uky bozulmasy aň-düşünjäniň peselmegine getirýär
Geçirilen gözlegler, obstruktiw uky apneasynyň (OSA - dem almagyň birnäçe gezek saklanmagy we başlanmagy bilen bagly çynlakaý uky bozulmasydyr) aň-bilim işiniň ýitmegine sebäp bolup biljekdigini ýüze çykardy.
Gözlege, gatnaşyjylaryň hemmesiniň sagdynlygy bilen tapawutlanýar, köplenç uky apneasynyň bilim bilen baglanyşygynyň mehanizmleri hökmünde maslahat berilýär.
Gözleg, obstruktiw uky apneasyndan bilim akymynyň ýitmeginiň erkeklerde orta ýaşdan başlap bolup biljekdigini görkezýär.
Obstruktiw uky apneasy (OSA) bilen adamyň howa ýoly, uky wagtynda 10 sekunt ýa-da ondanam köp wagtlap dykylvar. Bu dem alyş bökdençlikleri, aň-bilim işiniň peselmegi bilen baglanyşykly bolup munuň ýürek-damar ýa-da alyş-çalyş ýagdaýlary sebäpli ýüze çykýandygy çaklanylýar.
Şeýle oňaýsyzlyklary bolmadyk adamlaryň täze gözleginde, ukusyzlyk keseliniň özi orta ýaşdan irki bilimiň wagtyndan öň peselmegine sebäp bolup biljekdigi ýüze çykaryldy.
Gözlegde özboluşly erkekler topary gatnaşdy. OSA, adatça ulgamlaýyn gipertoniýa, giperlipidemiýa, süýji keseli, ýürek-damar we beýleki metabolik keselleri bolan adamlarda diagnoz goýulýar.
Okuwa gatnaşyjylaryň hiç birinde-de beýle oňaýsyzlygyň ýokdugy, bu derňewiň sagdyn we semiz däl adamlarda OSA-nyň aň-bilim täsirini ilkinji bolup öwrenýändigini aňladýar.
Gözlegçiler OSA-nyň has pes ýerine ýetiriji funksiýa, wizuospatial ýat, hüşgärlik (dowamly üns), psihomotor funksiýasy we başgaça sagdyn gatnaşyjylarda impuls gözegçiligi bilen baglanyşyklydygyny anykladylar.
Arzuw SULTANOWA,
Farap şypahanasynyň saglygy
dikeldiş lukmany.
